Je kunt het hoogbegaafde brein vergelijken met een generator. Hoogbegaafde hersenen produceren namelijk een hoop gedachten, ideeën, idealen en overtuigingen. Er gaat een hoop energie door die motor in de bovenkamer. Vrijwel altijd. Het is een creatief instrument.
Als deze energie (in al haar verschijningsvormen) in goede banen wordt geleid en als de generator – dat brein dus – op zinvolle, productieve activiteiten is aangesloten kan het tot allerlei mooie oplossingen, verbeteringen of andere nuttige opbrengsten en prestaties komen.
Het kan twee kanten op…
Als de betrokkenheid hoog is zoemt de lekker van activiteit, is er een sterke focus en de eigenaar van die hersenen is tevreden. (En degenen die met hem of haar moeten werken meestal ook.)
Als de hersenen van een hoogbegaafde echter nergens op zijn aangesloten of niet op iets wat voor hem of haar de moeite waard is, dan stopt die energie niet opeens. Dat brein werkt wel door, nog steeds creatief, maar richt zijn energie nu op allerlei zaken die minder handig zijn.
Internaliserend of externaliserend
Als je de neiging hebt om te internaliseren – dus om je energie, je emoties naar binnen te richten – dan zorgen je actieve hersenen voor allerlei vervelende innerlijke toestanden. Negatieve overtuigingen, angsten, gepieker, spanningen, nervositeit en dat soort fijne dingen.
En omdat je hersenen zo creatief en krachtig zijn produceren ze ook allerlei krachtige en creatieve, maar negatieve(!), ideeën, gedachten en overtuigingen. En omdat je van je hersenen gewend bent dat ze het vaak bij het juiste eind hebben denk je dat al deze hersenspinsels geloofwaardig zijn. Je kunt jezelf zo compleet in de put en van je pad af ‘denken’.
Als je een meer externaliserend karakter hebt – dus als je je energie en emoties eruit gooit – dan zorgt dit voor allerlei ‘lastig’ gedrag. Je wordt opstandig, verzint allerlei uitvluchten om iets niet te hoeven doen of redenen waarom alles stom is. En ook hier kunnen die krachtige hersenen heel creatief en overtuigend in zijn.
Uitzonderlijk positief of extreem negatief
De generator kan dus voor uitzonderlijke, positieve resultaten zorgen, maar ook voor extreem negatieve. En dat hangt helemaal af van de omstandigheden en situaties waarin een hoogbegaafde zich bevindt.
Daarom is het voor hoogbegaafde kinderen en jongeren extra belangrijk dat de omstandigheden waarin hij of zij moet functioneren zo goed mogelijk worden gemaakt.